To cykliczne zmiany w organizmie kobiety dojrzałej płciowo. Jest kontrolowany przez układ hormonalny.
Typowy cykl miesiączkowy trwa 28 dni, jednak jest to zmienne osobniczo.
Cykl dzieli się na 3 fazy:
- Faza folikularna – trwa od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego do jajeczkowania. W fazie folikularnej zwiększa się stężenie estrogenów oraz, w mniejszym stopniu, progesteronu. Zachodzą też zmiany w pęcherzykach jajnikowych i w błonie śluzowej macicy. Bezpośrednio przed jajeczkowaniem (dzień 14.) dochodzi do tymczasowego, znacznego zwiększenia stężenia hormonów FSH i LH. Po jajeczkowaniu ich stężenie niemal natychmiast zmniejsza się do poziomu początkowego.
- Owulacja – uwolnienie gotowej do zapłodnienia komórki jajowej do jajowodu.
- Faza lutealna – trwa od jajeczkowania do pierwszego dnia następnego krwawienia miesiączkowego. W fazie lutealnej (między 15. a 28. dniem cyklu) dochodzi do proliferacji wyściółki pęcherzyka, tworzącej wraz z komórkami lutealnymi ciałko żółte. Jeśli do 24. dnia cyklu nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte zaczyna ulegać degeneracji, a błona śluzowa macicy złuszcza się i rozpoczyna się nowy cykl. Wraz z końcem fazy lutealnej stężenie estrogenów i progesteronu powraca do poziomu folikularnego.
Każda faza cyklu miesiączkowego charakteryzuje się określonymi zmianami fizjologicznymi i hormonalnymi.
Objawy związane z cyklem miesiączkowym
Zmiany fizyczne, do których dochodzi w trakcie cyklu miesiączkowego, na każdą kobietę wpływają w inny sposób. Ich skutki mogą się wahać od odczuwania niewielkiego dyskomfortu do występowania bardzo uciążliwych dolegliwości, utrudniających wykonywanie codziennych, nawet podstawowych czynności. Objawy związane z cyklem miesiączkowym mogą mieć w związku z tym znacznie istotniejsze konsekwencje niż tylko odczuwanie dyskomfortu lub bólu.
Z cyklem miesiączkowym wiąże się wiele różnorodnych objawów. Zasadniczo dzielą się one na dwie kategorie:
- Fizyczne: bolesność piersi, trądzik, zmiany łaknienia lub gwałtowne pragnienie spożycia określonych pokarmów, zatrzymanie płynów, bóle głowy, dolegliwości żołądkowe, wzdęcia, zaparcia lub biegunka
- Psychiczne: zmęczenie, drażliwość, wahania nastroju, depresja, przewrażliwienie, roztargnienie, skłonność do płaczu i trudności z koncentracją.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego
U kobiety przed wystąpieniem miesiączki mogą występować pewne dolegliwości:
Objawy psychiczne
- Depresja
- Wybuchy złości, drażliwość
- Lęk, niepokój
- Wycofanie z życia społecznego
Objawy fizyczne
- Bolesność piersi
- Wzdęcia
- Bóle głowy
- Obrzęk kończyn